دکتر فاطمه صفری

کار با چشم همیشه برای من به‌مثابهٔ مسئولیتی لطیف بوده؛ عضو کوچکی که کیفیتِ زندگیِ روزمره را به‌سرعت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. من، دکتر فاطمه صفری، در سال‌های کار بالینی‌ام آموخته‌ام که اولین قدمِ درمانِ چشمی، «شنیدن دقیق» نگرانی بیمار است؛ گاهی یک جملهٔ کوتاه بیمار «هر روز صبح چشمم پُف دارد» مسیرِ تشخیص را عوض می‌کند. این شنیدنِ دقیق، ترکیبِ تجربهٔ کلینیکی با معاینهٔ هدفمند و در نهایت برنامه‌ریزیِ درمانیِ شخصی‌سازی‌شده را برایم ممکن می‌سازد. در مطبِ من، برخوردِ اولیه همواره با آرامش و صبر همراه است. بیمار وقتی وارد می‌شود، می‌داند قرار نیست با نسخه‌ای کلی و از پیش‌تعیین‌شده از مطب خارج شود؛ بلکه با یک نقشهٔ درمانی مشخص و قابل‌فهم که توسط خودِ او نیز درک می‌شود. من از انجامِ تست‌های غیرضروری که فقط بارِ مالی و روانی اضافه می‌کنند پرهیز می‌کنم و هر ارزیابی تشخیصی را به‌گونه‌ای طراحی می‌کنم که پاسخِ یک سؤالِ بالینی را بدهد نه صرفاً برای اجراشدن یک پروتکل. حیطهٔ کاری‌ام گسترده است؛ اما با تمرکزِ ویژه بر مشکلاتِ شایع و مهمِ چشمی: تشخیص و درمانِ عیوبِ انکساری، کنترلِ آب‌مروارید و راهنمایی برای زمانِ مناسبِ جراحی، مدیریتِ گلوکوم (آب‌سیاه) باتوجه‌به پروتکل‌های روز mondiale، درمانِ عفونت‌ها و التهاب‌های سطحِ چشم، پیگیریِ بیمارانِ دیابتی برای جلوگیری از رتینوپاتی و درمان‌های تزریقی یا لیزری مرتبط؛ و همچنین جراحی‌های کوچکِ سطحی و در صورتِ نیاز ارجاعِ به مراکزِ تخصصی‌تر. در همهٔ این حوزه‌ها هدفِ من همواره حفظِ دیدِ عملکردیِ بیمار و ارتقای کیفیتِ زندگی است، به‌طوری که بیمار بتواند به کار و خانواده و فعالیت‌های روزمره‌اش با حداقلِ محدودیت بازگردد. نقشِ آموزش در کارِ من بسیار مهم است. بسیاری از مشکلاتِ چشمی وقتی زود تشخیص داده شوند، ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر درمان می‌شوند؛ بنابراین من هنگامِ ویزیت وقت می‌گذارم تا علائمِ هشداردهنده را توضیح دهم، نحوهٔ استفادهٔ صحیح از قطره‌ها و داروها را نشان دهم و برنامهٔ پیگیریِ مشخصی برای بیمار بنویسم. توصیه‌های ساده اما کاربردی دربارهٔ نورِ مطالعه، استراحتِ بینِ کارِ با صفحه‌نمایش و مراقبت‌های فصلِ گرده‌افشانی می‌تواند تفاوتِ بزرگی در روندِ بهبودی ایجاد کند. یکی از جنبه‌های کار که همیشه به آن پایبند بوده‌ام، تصمیم‌گیریِ مشترک با بیمار است. وقتی گزینه‌های متفاوت درمان وجود دارد، من مزایا و معایب هر گزینه را شفاف مطرح می‌کنم همراه با پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت تا بیمار و خانواده‌اش بتوانند انتخابی آگاهانه داشته باشند. این صداقتِ اطلاع‌رسانی، از استرس‌های بی‌مورد کاسته و اعتمادِ واقعی می‌سازد. در مواردِ پیچیده مثل بیمارِ دیابتی با درگیریِ شبکیه یا بیمارِ گلوکومِ مقاوم، همکاریِ بین‌رشته‌ای را ضروری می‌دانم؛ بنابراین پرونده‌ها را با همکارانِ چشم‌اندازِ لیزر، جراحِ شبکیه و در صورتِ لزوم متخصصانِ غدد و روماتولوژی هماهنگ می‌کنم تا برنامه‌ای جامع و ایمن پیاده شود. این کارِ تیمی، به‌ویژه در بیمارانِ دارای چندین بیماریِ زمینه‌ای، نتایجِ به‌مراتب بهتری در پی دارد. همیشه به دنبال حداقلِ تهاجم و بیشترینِ اثربخشی بوده‌ام. در تصمیمِ جراحی، اگر امکانِ درمانِ محافظه‌کارانه وجود داشته باشد، ابتدا آن را اجرا می‌کنم و در صورتِ نیاز به جراحی، با برنامهٔ دقیقِ قبل و بعد از عمل، کنترلِ درد و بازتوانیِ مناسب، بیمار را همراهی می‌کنم. حفظِ حداکثرِ بافتِ سالم چشم و بازگرداندنِ عملکردِ طبیعی، اصولِ راهنمای من است.