دکتر سید امیررضا مصباحی

دکتر سید امیررضا مصباحی جراح ستون فقرات، دیسک و لگن در شهر شیراز پزشکی است که بیماران و همکاران او را با ترکیبی از تسلط تکنیکی، دقت تشخیصی و نگاه انسانی می‌شناسند. برای او ستون فقرات تنها یک ساختار آناتومیک نیست؛ این ستون محور زندگیِ روزمرهٔ هر انسان است که حرکت، تعادل و کیفیت زندگی را تعیین می‌کند. به همین علت، هر پروندهٔ بیماری نزد ایشان بادقت مشاهدات بالینی، شنیدنِ دغدغه‌های بیمار و تحلیلِ دقیق تصاویر تشخیصی آغاز می‌شود نه با ارائهٔ نسخه‌ای کلی یا پیشنهادِ جراحیِ سریع. در برخورد نخست، دکتر مصباحی زمان کافی را برای شنیدن اختصاص می‌دهد. او می‌گوید: «درمانِ مؤثر وقتی ممکن می‌شود که بدانیم درد چگونه زندگی بیمار را تحت‌تأثیر قرار داده.» بنابراین شرح‌حال مفصل، بررسی سوابق آسیب‌دیدگی، سبک‌کاری و ورزشی بیمار و سنجشِ محدودیت‌های عملکردی جزو قدم‌های اول معاینه است. سپس معاینهٔ بالینی هدفمند و در صورت نیاز تصویربرداری‌های دقیق مثل MRI، سی‌تی‌اسکن یا رادیوگرافی با اولویتِ پرسشِ بالینی انجام می‌شود نه صرفاً برای کامل‌کردن یک لیست از تست‌ها. رویکرد درمانی دکتر مصباحی مبتنی بر پلِ بین محافظه‌کاری و مداخلهٔ دقیق است. او همیشه ابتدا به گزینه‌های غیرجراحی توجه می‌کند: دارودرمانی هدفمند، فیزیوتراپی تخصصی، برنامه‌های بازتوانیِ اختصاصی، کنترل وزن، اصلاح الگوی فعالیت و در صورت لزوم تزریقات هدایت‌شدهٔ اپیدورال یا مفصلی. تنها وقتی که شواهد بالینی و تصویری نشان دهد که احتمال برگشت عملکرد یا جلوگیری از پیشرفت آسیب تنها با جراحی قابل حصول است، بحث جراحی مطرح می‌شود و در آن صورت هم برنامه‌ریزی دقیق، توضیح کامل برای بیمار و آماده‌سازی تیمی صورت می‌پذیرد. در حیطهٔ تخصصیِ ایشان، جراحی‌های کم تهاجمی آرتروسکوپیک، میکرواندوسکوپی برای دیسک لغزنده یا بیرون‌زده، تثبیت‌های حداقلیِ ستون فقرات، و مداخلات پیچیده‌تر در ستون فقرات گردنی، پشتی و کمری وجود دارد. در موارد لگنی نیز بازسازی و تثبیت در آسیب‌های تروما یا تغییرات تخریبی از موضوعات موردتوجه است. نکتهٔ فنی‌ای که دکتر غالباً روی آن تأکید می‌کند، حفظ حداکثری بافت سالم و انتخاب روش‌هایی است که کمترین آسیب ساختاری و بهترین دوام عملکردی را فراهم آورند. یکی از مؤلفه‌های متمایز کار او، برنامه‌ریزی جامعِ پیش و پس از عمل است. پیش از عمل، بیمار با تمام ابعاد فرایند آشنا می‌شود: هدف از عمل، ریسک‌های محتمل، مدت زمان بهبودی، و نقش مراقبت‌های بعدی. بعد از عمل نیز تیمِ بازتوانی برنامهٔ فازبندی شده تقویتی و تمرینات دامنهٔ حرکت را آغاز می‌کند تا بازگشتِ بیمار به فعالیت‌های روزمره و شغلی تسریع یابد. کنترل دردِ پس از عمل با روش‌های چندوجهی و مدیریت دقیق دارویی، بخشی از طرحِ کیفیتِ زندگیِ پس از جراحی است. دکتر مصباحی به کار تیمی باور دارد؛ جراحی ستون فقرات موفق نیازمند هماهنگیِ بیهوشی، فیزیوتراپی، رادیولوژی و در موارد پیچیده، همکاری با نورولوژیست و پزشکان توان‌بخشی است. ایشان جلسات مشترکِ بررسی پرونده را مقدم می‌دارد تا همهٔ جوانب بیمار دیده شود و تصمیم‌گیری‌ها با دیدگاه‌های مختلف سنجیده گردد. این همکاری همچنین به مدیریتِ بهترِ عوارض احتمالی و برنامه‌ریزیِ دقیقِ پیگیری کمک می‌کند. آموزش بیمار و مدیریت انتظارات نیز جزو اولویت‌های اوست. او معتقد است نتایج موفق زمانی پایدار می‌مانند که بیمار بداند چه تمریناتی باید انجام دهد، چگونه از ستون فقرات محافظت کند و چه نشانه‌هایی نشانهٔ نیاز به مراجعهٔ فوری هستند؛ بنابراین وقت قابل‌توجهی به آموزشِ عملیِ نحوهٔ نشستن، ایستادن، برداشتنِ اجسام و تمرینات روزانه اختصاص می‌یابد. این آموزش‌ها گاهی حتی به‌صورت ویدئویی یا برگه‌های راهنما در اختیار بیمار قرار می‌گیرند تا روند بازتوانی در خانه نیز به‌درستی اجرا شود. اخلاق حرفه‌ای و صداقت در اعلام نتایج محتمل از دیگر ویژگی‌های بارز ایشان است؛ دکتر هیچ‌گاه وعدهٔ معجزه نمی‌دهد و همیشه نتایج ممکن را با شفافیت بیان می‌کند تا بیمار و خانواده با دیدی واقع‌گرایانه تصمیم بگیرند. همچنین در انتخاب تجهیزات و پروتزها استانداردهای کیفیت و مدارک علمی را رعایت می‌کند تا تکیه‌گاه تصمیمات، شواهد معتبر باشند. در کنار فعالیت بالینی، دکتر مصباحی به آموزش و پژوهش علاقه‌مند است؛ شرکت در دوره‌های نوین جراحی کم تهاجمی، مطالعهٔ مقالات جدید و انتقالِ تجربه به تیم جراحی و فیزیوتراپی از اولویت‌های اوست. این تعهد به به‌روز بودن باعث شده روش‌های کم تهاجمی و تکنیک‌های بازتوانی نوین در خدمات او به کار گرفته شود.