دکتر باقر ذکی

ورود یک بیمار به مطبِ نورولوژی معمولاً با مجموعه‌ای از نگرانی‌های پیچیده همراه است: از سردردهای مقاوم و گیجی‌های تکرارشونده تا ضعفِ ناگهانی یا مشکلاتِ شناختی که زندگی روزمره را تحت‌تأثیر می‌گذارد. دکتر باقر ذکی این مسائل را صرفاً محدود به یک علامت یا یک آزمایش نمی‌بیند؛ ایشان در هر ملاقات دنبال یافتنِ ریشه‌های مشکل، کم‌کردنِ اضطرابِ بیمار و ارائهٔ برنامۀ درمانیِ کاربردی و قابل‌اجرا است. رویکردِ ایشان تلفیقی از قضاوتِ بالینیِ دقیق، استفادهٔ هدفمند از تصویربرداری و تست‌های تشخیصی و توجهِ ویژه به جنبه‌های روانی - اجتماعیِ بیماری است. اصلِ اول در کارِ دکتر ذکی «شنیدنِ دقیق» است. او معتقد است بسیاری از کلیدهای تشخیصی در همین شرح‌حالِ مفصل بیمار نهفته است؛ برای همین وقت کافی برای شنیدنِ نگرانی‌ها، سابقهٔ دارویی، مشکلاتِ خواب، الگویِ کاری و عواملِ محرک اختصاص می‌دهد. به‌واسطۀ این شنیدنِ هدفمند، از انجامِ تست‌های پراکنده و غیرضروری پرهیز می‌شود و ارزیابی‌ها در مسیرِ پرسشِ بالینیِ مشخصی انجام می‌پذیرند. دامنهٔ فعالیتِ ایشان شامل طیفِ گسترده‌ای از مشکلاتِ نورولوژیک است: سردردهای اولیه و شکایت‌های میگرنی، سرگیجه‌ها و اختلالاتِ وستیبولار، بیماری‌های نوروموسکولار و اختلالاتِ حرکتی، تشنج و صرع، آسیب‌شناسیِ شناختی و فراموشی‌های قابل‌بررسی، اختلالاتِ خواب با منشأ عصبی، ناتوانی‌های ناشی از حوادثِ عروقیِ مغز و پیگیریِ بیمارانی که دچارِ نارساییِ عصبیِ گذرا یا مزمن شده‌اند. در هر کدام از این حوزه‌ها، هدفِ نهایی حفظِ عملکردِ عصبیِ بیمار و ارتقای کیفیتِ زندگی اوست. در تصمیم‌گیریِ درمانی، دکتر ذکی همواره هم‌پاییِ بینِ رویکردِ محافظه‌کارانه و مداخلهٔ لازم را مدنظر دارد. یعنی در بسیاری از شرایط ابتدا روش‌های غیرتهاجمی مانند اصلاحِ دارویی، توان‌بخشی عصبی، فیزیوتراپیِ اختصاصی، آموزشِ تکنیک‌های کاهش استرس و تغییر الگوهای زندگی را امتحان می‌کند و چنانچه پاسخ مناسب حاصل نشود، در موردِ مداخلاتِ تخصصی‌تر و جراحیِ موردی با بیمار مشورت می‌نماید. این رویکردِ مرحله‌ای هم ریسکِ درمان را کاهش می‌دهد و هم به بیمار فرصتِ بازگشتِ عملکردی بهتر را می‌دهد. یکی از نقاط قوتِ کارِ ایشان، تأکیدِ ویژه بر آموزشِ کاربردی به بیمار و همراهان است. در جلساتِ ویزیت، توضیحاتِ ساده و دقیق دربارهٔ ماهیتِ بیماری، اهدافِ درمان، عوارضِ ممکن و نشانه‌های هشداردهنده ارائه می‌شود تا بیمار و خانواده بدانند در چه زمان‌هایی باید سریع‌تر مراجعه کنند و چه اقداماتی در منزل می‌تواند روندِ بهبودی را تسریع کند. این آموزشِ واقعی و قابل‌فهم باعث می‌شود که مراقبت‌های خانگی اثربخش‌تر و نگرانی‌ها کمتر شود. همکاریِ بین‌رشته‌ای نیز از اصولِ ثابتِ کارِ دکتر ذکی است؛ در بیمارانی که نیازمندِ ارزیابیِ جامع‌تر هستند، پرونده‌ها با همکارانِ رادیولوژی، مغز و اعصابِ تخصصی، فیزیوتراپیست‌ها، روان‌پزشک و در صورتِ نیاز متخصصانِ قلب یا داخلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این هم‌اندیشیِ تخصصی، به‌خصوص در بیمارانِ سالمند و کسانی که چندین بیماریِ هم‌زمان دارند، بسیار مؤثر و تعیین‌کننده است. علاوه بر مهارتِ تشخیصی و درمانی، دکتر ذکی توجهِ ویژه‌ای به مدیریتِ اضطرابِ بیمار و خانواده دارد. او می‌داند که تشخیصِ یک بیماریِ عصبی می‌تواند بارِ روانیِ سنگینی داشته باشد؛ لذا ارتباط شفاف، پاسخ‌گوییِ صبورانه به پرسش‌ها و پیگیریِ منظمِ بیماران، بخشِ مهمی از فرایندِ درمان را تشکیل می‌دهد. تیمِ مطب نیز برای پیگیری‌های کوتاه‌مدت و راهنمایی‌های سریع در دسترسِ بیماران است.