کارشناس نجمه حاجیانی

وقتی دربارهٔ تغذیه صحبت می‌کنیم، اغلب فقط به کالری و رژیم‌های کوتاه‌مدت فکر می‌شود؛ اما در پسِ هر انتخاب غذایی، داستانِ سلامتی، عاداتِ خانوادگی، شرایطِ شغلی و حتی احساساتِ روزانهٔ یک فرد نهفته است. نجمه حاجیانی این حقیقت را خوب می‌داند و همین دیدِ انسانی و سیستماتیک، زیربنای کار اوست. او در تمام جلساتِ مشاوره تلاش می‌کند که نه تنها عددها و نمودارها را ببیند، بلکه انسانِ پشتِ اعداد را نیز بشناسد: روزمرگی‌اش چگونه است، چقدر فرصتِ آشپزی دارد، ترجیحاتِ غذاییِ خانواده‌اش چیست و مهم‌تر از همه چه هدفِ واقعی‌ای از تغییر می‌خواهد کاهش وزن، بهبودِ انرژی، کنترلِ بیماری یا صرفاً بهتر شدنِ احساسِ عمومی. نجمه به مشاورهٔ قالبی اعتقادی ندارد. حرفِ اول و آخر برای او «شخصی‌سازیِ برنامه» است. در جلسهٔ نخست، زمانِ کافی برای گوش‌دادن صرف می‌کند؛ شرح‌حالِ کامل از جمله سابقهٔ بیماری‌ها، داروها، حساسیت‌ها، عاداتِ خواب و فعالیتِ بدنی پرسیده می‌شود و بعد آزمایش‌های قبلی و نتایجِ در دست بررسی می‌گردد. این رویکرد کمک می‌کند که از همان ابتدا طرحِ درمانیِ واقعی و پایدار تعیین شود؛ نه یک رژیمِ سخت و غیرقابلِ تداوم که بعد از مدتی رها می‌شود. تمرکز نجمه روی آموزشِ حقیقی و قابلِ اجرا است. او به مراجعانش یاد می‌دهد چگونه انتخاب‌های کوچک و پایدار انجام دهند؛ مثلاً چگونه یک وعدهٔ غذایی را متعادل کنند، چه جایگزین‌هایی برای میان‌وعده‌های پرکالری وجود دارد، یا چگونه با محدودیتِ وقت در محلِ کار، غذایی سالم تهیه نمایند. این راهبردِ تدریجی و واقع‌گرایانه باعث می‌شود تغییرِ سبکِ زندگی واقعی و ماندگار شود؛ دیگر خبری از «همه‌چیز یا هیچ‌چیز» نیست. حیطهٔ کاری نجمه شامل طیف گسترده‌ای از مشاوره‌های تغذیه‌ای است: مدیریتِ وزن و کاهشِ چربیِ بدن به‌صورت علمی و بدونِ رژیم‌های ضربتی؛ برنامه‌ریزیِ تغذیه برای بیماری‌های متابولیک مانند دیابت و چربیِ خون؛ تغذیهٔ در دورهٔ بارداری و شیردهی با تاکید بر نیازهای مادر و جنین؛ تغذیهٔ سالمندان و پیشگیری از سوءتغذیه؛ مشاورهٔ تغذیهٔ ورزشی برای ورزشکاران سطحِ مبتدی تا نیمه‌حرفه‌ای؛ و برنامه‌ریزیِ تغذیهٔ کودکان با رویکردِ ایجادِ عاداتِ غذایی سالم. در همهٔ این حوزه‌ها، نجمه برنامه‌ها را بر اساسِ شرایطِ واقعیِ زندگیِ مراجع طراحی می‌کند تا احتمالِ پایبندی افزایش یابد. یکی از ویژگی‌های بارزِ کار او، توجه به منابعِ محلی و در دسترس‌بودنِ خوراکی‌هاست. برنامه‌هایی که نجمه ارائه می‌دهد معمولاً براساسِ موادِ غذایی قابل‌تهیه در بازارِ محلی تنظیم می‌شوند و برای خانواده‌هایی که از نظر اقتصادی یا زمانی محدودیت دارند، راهکارهای عملی و کم‌هزینه پیشنهاد می‌شود. این رویکردِ بومی و عمل‌محور نشان‌دهندهٔ درکِ عمیق او از شرایطِ واقعیِ مراجعان است. نجمه همچنین به اهمیتِ همراه‌کردنِ خانواده باور دارد. تجربه نشان داده که موفقیتِ طولانی‌مدت در تغییرِ عاداتِ غذایی بیش از همه به حمایتِ خانوادگی وابسته است؛ بنابراین در جلساتِ لازم خانواده یا مراقبان نیز شرکت می‌کنند و آموزشِ مختصر و کاربردی دریافت می‌کنند. این کار باعثِ کاهشِ اصطکاکِ خانوادگی و افزایشِ پایبندی به برنامه می‌شود. در کنارِ مشاورهٔ فردی، نجمه به آموزشِ گروهی و برنامه‌های پیشگیری در سطحِ جامعه علاقه‌مند است؛ او در کارگاه‌های مدرسه‌ای، برنامه‌های شرکت‌ها و جلساتِ محله‌ای، نکاتِ عملیِ تغذیهٔ سالم و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر را به‌صورتی ساده و جذاب آموزش می‌دهد. این فعالیت‌های جمعی به ارتقای آگاهیِ عمومی و ایجادِ تغییراتِ فرهنگیِ کوچک اما پایدار کمک می‌کند. از نظرِ اخلاقی و حرفه‌ای، نجمه پابندی کامل به اصولِ علمی و اخلاق دارد؛ برنامه‌ها براساسِ شواهدِ روز تنظیم و هر گونه توصیهٔ مکمل یا دارویی با توجه به تداخلاتِ احتمالی و با هماهنگیِ پزشکِ معالج همراه می‌شود. او معتقد است تغذیه مکملِ درمان است، نه جایگزینِ آن؛ بنابرین هر برنامهٔ تغذیه‌ای در بسترِ مشورتِ بین‌رشته‌ای و با در نظر گرفتنِ شرایطِ بالینی پیشنهاد می‌گردد.