کارشناس فاطمه زارعی

مدتی بود که فشار خونم بالا رفته بود و باوجود داروهایی که مصرف می‌کردم، هدفم آن‌قدر دست‌نیافتنی بود که معمولاً بعد از ویزیت پزشکی، دچار استرس بیشتر می‌شدم. تا اینکه دوستی ازم پرسید چرا رژیم غذایی‌ات رو جدی نمی‌گیری؟ برو یه کارشناس تغذیه پیدا کن. از آنجا با خانم زارعی آشنا شدم. گفت: اول از همه باید بدونم وزن و قدت چیه، بعد ببینم چقدر فعالیت بدنی داری؛ آیا حتی نیم ساعت پیاده‌روی می‌کنی؟. وقتی گفتم نه، جز رفت‌وآمد به سر کار، فعالیت دیگه‌ای ندارم، لبخند زد و گفت: حتما یه زمان کوتاه این روزها برای پیاده‌روی پیدا کن—حتی ته پارک هم باشه—تا بدنت به آرامش برسه. او بلافاصله برایم یک برنامهٔ غذایی کم‌نمک و با فیبر بالا نوشت؛ مثلاً خامه را حذف کرد و سبزیجات پخته را جایگزین نان مشکی کرد. همچنین توصیه داد از مواد غذایی حاوی پتاسیم نظیر موز و گوجه‌فرنگی بیشتر استفاده کنم تا فشار خونم کنترل شود. برایم جالب بود که با کمترین تغییرات ساده، فشارم رفته‌رفته افت کرد و پس از سه ماه توانستیم مقدار دارو را کاهش دهیم. بهترین نکته هم این بود که برخلاف رژیم‌های طاقت‌فرسا، می‌توانستم غذاهای بومی جنوب را هم در برنامه‌ام نگه دارم؛ مثلاً ماهی کبابی با سبزیجات و برنج قهوه‌ای. بعد از شش ماه، وقتی برای چک‌آپ رفتم، دکتر قلبم با تعجب پرسید چه کاری کردی که این‌قدر فشارت پایین اومده و من فقط بهش گفتم ما یه کارشناس تغذیه داریم که دقیقاً بلده چطور ترکیبات غذاییمون رو تنظیم کنه؛ تخم‌مرغ، لوبیا، گوجه، رب انار همه رو براساس کارتونی‌سازی توضیح می‌ده. در واقع، سادگی در انتقال مفاهیم تخصصی و توجه دقیق به نیازهای روزمرهٔ خانواده‌ام باعث شده نه‌تنها فشار خونم متعادل شود، بلکه انرژی و روحیه‌ام بهتر شود. خلاصه اینکه اگر کسی دغدغهٔ کنترل فشار، چربی یا قند داشته باشد و بخواهد در عین کارِ روزمره‌اش، تغذیه‌اش را هم جدی بگیرد، حتماً باید وقتی برای خانم فاطمه زارعی بگذارد.

چهره‌ای که همیشه با کمبود انرژی و بی‌حالی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، با توصیهٔ مربی‌ام به سراغ خانم زارعی رفتم. مدام گرفتار این بودم که کاهش وزنم تمرکز مسابقه‌هام رو بهم می‌ریخت یا وقتی رژیم می‌رفتم، ماه‌ها طول می‌کشید تا دوباره انرژیم برگرده. هفتهٔ اول وقتی رفتم مطبش، بدون اینکه از من بپرسد وزن ِ هدفت چنده؟، ابتدا پرسید: می‌دونی بدن تو با چه درصد چربی و عضله‌ای کار می‌کنه؟. بلافاصله با دستگاه بادی‌کامپوزیشن، ترکیب بدنم را بررسی کرد و گفت: خوب اگه می‌خوای تو باشگاه عملکرد بهتری داشته باشی، باید این درصد چربی رو بیاری پایین و عضلاتت رو تقویت کنی؛ ولی نه به قیمت کمبود پروتئین و انرژی. برنامهٔ غذایی‌ای که برایم چید، شامل زمان‌بندی دقیق برای نوشیدن آب، وعدهٔ پروتئینیِ قبل و بعد از تمرین، و یک میان‌وعدهٔ مناسب داخل مسابقات بود. مهم‌ترین نکته برایم این بود که در طول اردوهای هیجانی، همیشه می‌توانستم در هر جایی که باشم از راهنمایی‌های او بهره‌مند شوم. اصلاً یک بار موقع اردوگری رفتم پیشش و با سه پیام صوتی کوتاه، وضعیت غذاخوردنم را گفت و او فوری پاسخ داد: خب، اگه اینجا سوپ جو گیرت نمیاد، می‌تونی به جای ناهار از ترکیب مرغ آب‌پز با برنج قهوه‌ای و سبزیجات پخته استفاده کنی؛ نگران نباش انرژی کافی وارد بدنت می‌شه. نتیجه اینکه ظرف سه ماه، نه‌تنها وزنم در محدوده استاندارد بوکس حفظ شد، بلکه درصد چربی بدنم از ۱۲ درصد به ۹ درصد رسید و توانستم در تورنمنتی که شرکت کردم، مقام سوم استان را کسب کنم. قبلش هر چند وقت یک‌بار خسته و منفعل از تمرینات بیرون می‌آمدم، اما با این برنامهٔ غذایی همراه با مشاوره‌های مستمر، دیدم سطح انرژی‌ام سر جای اول برگشته و اوج آمادگی جسمانی را تجربه می‌کنم. بدون اغراق بگویم اگر مربی‌ام مرا به او معرفی نکرده بود، الان شاید سرخورده بودم از وضعیت عملکردیِ بدنم. برای من که روز مسابقه اصلاً حق اشتباه ندارم، خدمات خانم زارعی حکم یک همراه همیشگی را دارد.

طی چند سال گذشته متوجه شده بودم که پوکی استخوان اولیه دارم. به همین خاطر از پزشک معالجم درخواست یک متخصص تغذیه کردم و ایشان خانم زارعی را معرفی کرد. اولین بار وقتی به مطب رفتم، با اینکه نگران بودم یک رژیم سرشار از لبنیات تحویلم بدهد و درد مفاصلم بیشتر شود، اما خیلی زود متوجه شدم قضیه فرق دارد. او گفت نه قرار نیست لبنیات رو حذف کنی، ولی باید نوعش رو تغییر بدی؛ از لبنیات کم‌چرب با کلسیم بالا استفاده کن و همراهش مادهٔ غذایی جذب‌کنندهٔ کلسیم (مثل لِمون) رو هم بگنجان. همین توصیه باعث شد من با لیموترش تازه و یک لیوان شیر کم‌چرب خاصیت کلسیم‌گیری را افزایش دهم. یادم هست یک روز عصر که رفتم جلسهٔ دوم، یک برنامهٔ صبحانهٔ عوض‌شده روی کاغذم بود: دو عدد سفیدهٔ تخم‌مرغ با کمی سبزیجات پخته، نصف نان جو، یک مقدار گردوی خردشده و چای سبز. تا قبل از آن، فکر می‌کردم صبحانهٔ من فقط باید نان و پنیر و کره باشد؛ اما با گفتن جملهٔ کوتاه این نان و پنیر قدیمی همون‌قدر برای استخونات بده که سنگینی روی سینه‌ات موقع بالا رفتن از پله به من فهماند چرا باید تغییر کنم. بعد از شش ماه پیگیری، تراکم استخوانم بهتر شد و دردهای ناشی از پوکی استخوان کاهش یافت. اما غیر از این‌ها، شیوهٔ آشپزی روزانه را هم برایم اصلاح کرد؛ مثلاً توصیه داد تا سبزیجات برگ‌دار و خشکبار را بیشتر کنم. در ضمن پیشنهاد داد که برای جذب ویتامین D از آفتاب بعدازظهر نیز استفاده کنم. همین نکته‌های کوچک باعث شد زندگی من رنگ دیگری بگیرد. الان بدون نگران پیریِ استخوان‌ها، برنامهٔ غذایی‌ام را طبق راهنمایی‌های او پیش می‌برم و هر سه ماه یک‌بار با اطمینان کامل آزمایش می‌دهم. خلاصهٔ کلام این‌که اگر کسی دغدغهٔ حمایتی برای سلامت استخوان‌هایش را دارد و دنبال یک کارشناس تغذیهٔ دقیق و در عین حال با زبان ساده می‌گردد، بی‌تردید خانم فاطمه زارعی را پیشنهاد می‌کنم.

قبلا با چند تا پزشک متخصص اندوکرینولوژی صحبت کرده بودم، اما هیچ‌کدام از آن‌ها به موضوع تغذیه به‌اندازهٔ کافی توجه نکرده بودند. تا اینکه یکی از دوستانم توصیه کرد حتماً برو پیش خانم زارعی. از همان جلسهٔ اول، دیدم با بیمار مثل یک رفیق برخورد می‌کند؛ طوری که اصلاً استرس جلسهٔ پزشکی را ندارید. پرسیده بود آخرین بار چه وقتی قند خونت خیلی بالا رفت؟ و بعد نوشته بود ببینیم صبح‌ها چی می‌خوری، عصرها چطور فعالیت می‌کنی. خلاصه یک آنالیز ساده از روزمرگی من انجام شد. بعد هم از من خواست یک دفترچهٔ غذایی پر کنم و گزارش سه روزه‌ام را برایش بفرستم. بعد از بررسی گزارش‌ها، به جای اینکه یک رژیمِ آزاردهنده را تحویل دهد، الگویی به من داد که با شغل اداری‌ام سازگار باشد. مشخصاً گفت از فردا به جای نوشابه گازدار، چای سبز شیرین‌نشده بنوش. بین شیرینی و شکلات هم فقط میوهٔ خشک کم نمک بگذار. برای من که عاشق شکلات بودم، این تغییر اولیه سخت بود؛ اما همین که دکتر زارعی با مثال‌های ساده توضیح داد عوارض بلندمدت مصرف قندهای نامناسب چیست، تازه فهمیدم چطور باید در محیط کار آبمیوهٔ طبیعی داشتم. سه ماه بعد، وقتی نتایج آزمایشم را نشان دادم، قند متوسط سه‌ماهه‌ام از ۹.۵ به ۷.۲ رسیده بود. همین موضوع باعث شد انگیزه‌ام بیشتر شود و سراغ برنامهٔ غذایی ورزشی بروم. یکی از نکات مثبت دیگر این بود که با پرداخت هزینهٔ معقول، رژیم را پیگیر می‌شد. هر بار که می‌رفتم مطب، او از تغییراتم راضی بود و با یک پیامک ساده یادآوری می‌کرد: یادت نره امشب سلمون رو با سبزیجات بخوری؛ یادت رفت بپرسم میان‌وعده‌ت چی شد؟. همین پیگیری باعث شد در یک سال گذشته حدود هشت کیلو وزن کم کنم و نیاز به افزایش دارویم کاهش پیدا کرد. تصورش را بکنید که یک تغییری که سال‌ها با دکترهای دیگر نمی‌توانستم انجام دهم، با مشاورهٔ خانم زارعی در عرض چند ماه ممکن شد. همین یک جملهٔ او که قندت باید با غذای مناسب تثبیت بشه؛ نه با انسولین بیش از حد برای من کافی بود تا مسیرم را تغییر دهم. الان هر وقت از باشگاه برمی‌گردم، تغذیه‌ام را ثبت می‌کنم و به نظراتش عمل می‌کنم؛ و وقتم را هم از طریق سایت دکتر فوری رزرو می‌کنم تا همیشه یک پشتیبان حرفه‌ای کنارم باشد.

حدود هشت ماه پیش باردار بودم و نگرانی‌های زیادی در مورد تغذیهٔ جنین داشتم. وقتی برای اولین ویزیت سراغ خانم زارعی رفتم، از همان لحظهٔ ورود، از نگاهش فهمیدم که کاملاً دغدغهٔ مادران را می‌شناسد. بلافاصله یک پرسشنامه برایم آورد و با حوصله پرسید: خوراک‌های مورد علاقه‌ت چیه؟ چقدر توان پخت‌وپز داری؟. من که روزی فکر نمی‌کردم بارداری انقدر جزییات تغذیه‌ای داشته باشد، با تعجب لبخند زدم و گفتم: اصلاً نمی‌دونستم باید به این همه چیز دقت کنم. ایشان خیلی راحت گفت: «نگران نباش، همه‌چیز را مرحله‌به‌مرحله جلو می‌بریم. فقط یک چیزی بگو: صبح‌های جمعه دوست داری چی بخوری؟. وقتی گفتم حبوبات، شروع کرد به توضیح دادن که چگونه با ترکیب حبوبات و سبزیجات تازه و کمی روغن زیتون، یک غذای پُروانرژی برای هر سه وعدهٔ روز آماده کنم؛ بدون اینکه نگران اضافه‌وزن باشم یا جنین دچار کمبود مواد مغذی شود. چیزی که برایم خیلی ارزشمند بود، توصیه‌های او در مورد میان‌وعده‌ها و دمنوش‌های مناسب بارداری بود؛ مثل دمنوش نعناع برای رفع حالت تهوع صبحگاهی و یک میان‌وعدهٔ کم‌چرب که مجوز مصرف در بارداری را داشت. بعد از زایمان هم وقتی برای مشاورهٔ شیردهی رفتم، بسیار دقیق کمکم کرد تا وزنم به‌تدریج کاهش پیدا کند؛ بدون اینکه کیفیت شیرم برای نوزادم پایین بیاید. از همه جالب‌تر این بود که چندین منوی سادهٔ آشپزی برایم ارسال کرد؛ مثلاً یک سوپ سبزیجات با پروتئین مناسب برای شیردهی یا ترکیب موز با جو دوسر میکس شده که هم طعم خوبی داشته و هم انرژی‌بخش باشد. الان نوزادم سه ماهه است و خودم حدود پنج کیلو وزن کم کرده‌ام، اما هیچ‌وقت احساس ضعف نکرده‌ام. بی‌تعارف بگویم، اگر کسی باردار است و دغدغه‌اش سلامت خودش و فرزندش است، خانم زارعی را فراموش نکند.

حدود پنج ماه پیش بود که بعد از یک سال تلاش بی‌نتیجه برای کاهش شش کیلو وزن، رفتم مطب خانم زارعی. راستش رو بخواهید، فکر می‌کردم مثل خیلی جاهای دیگر، فقط یک جدول غذایی کلی بهم بدن و بگن اینو بخور، اونو نخور. اما دیدم قصه فرق می‌کند. اول جلسه ازم پرسید: اصلاً صبح چی می‌خوری؟ گفتم نان و پنیر و چای. بعد پرسید بین‌شون چند قاشق مرباخوری شکر می‌ریزی؟ با لبخند گفتم چهار تا پنج قاشق. همان لحظه گفت: خب ببین این شکرِ اضافه هم اون شش کیلو رو به وجود آورده. بذار یه برنامهٔ جدید بدم که از فردا شکر رو کم ‌کنی. نکته اصلی برای من این بود که نه‌تنها میزان کالری را کم نکرد، بلکه به جای حذف کامل نان، نوع نان را تغییر داد. و متوجه شدم که در طول روز چقدر عادات اضافه داشتم؛ مثل میان‌وعدهٔ پفک که وقتی کارم طولانی می‌شد سراغش می‌رفتم یا نوشیدن نوشابهٔ گازدار هر وقت احساس کسالت می‌کردم. هربار که می‌رفتم مطب، او با ظاهری دقیق برنامه‌ام را تغییر می‌داد: امروز دیدم تو آمار جاگرفت هفت بار صبحانه خورده‌ای، اما میان‌وعده‌هایت نامنظم بود. بذار بین ناهار و شام یک میان‌وعدهٔ میوه‌ای بگذاریم تا قندت ثابت بمونه. بعد از سه ماه، دیدم پای‌راستم یک کیلو سنگین‌تر از قبل است و اصلاً احساس گرسنگی هم نمی‌کنم. اما بهترین بخشش این بود که از عادت‌های غذایی‌ام لذت می‌بردم؛ چیزی که قبلاً معنایی نداشت. حالا هم که پنج ماه گذشته، حدود چهار کیلو وزن کم کردم و در کمال تعجب، حالت تهوع صبحگاهی و افت قند ظهر را تجربه نمی‌کنم؛ کلی انرژی دارم.